Sportowcy zbliżyli się do granicy możliwości fizycznych. (…) Są szybsi, silniejsi i bardziej wytrzymali. Czy to znaczy, że nie mogą osiągać jeszcze lepszych wyników? (…) Mogą, a ten ukryty potencjał tkwi w przygotowaniu psychicznym.* Historia sportu pokazuje przykłady wybitnych sportowców, którzy dążąc do bycia najlepszymi, pokonywali własne ograniczenia, przekraczali granice zarówno fizyczne, jak i mentalne, których często nikt dotychczas jeszcze nie przekroczył, aby w swojej dyscyplinie osiągnąć to, czego nikt inny wcześniej nie dokonał. Jednym z kluczowych aspektów mistrzostwa w sporcie jest tzw. prime performance, czyli umiejętność wielokrotnego powtarzania wyniku z górnego pułapu swoich możliwości.** W sporcie profesjonalnym chodzi nie tylko o to, aby jeden raz wygrać mecz, zawody, aby tylko raz stanąć na najwyższym stopniu podium. Ale zrobić to jeszcze raz i raz jeszcze. A bycie powtarzalnym w swojej dyscyplinie wymaga doskonalenia nie tylko umiejętności technicznych, motorycznych, taktycznych, ale również uwzględnienia pracy nad umiejętnościami mentalnymi. O tym, jak ważna jest sfera mentalna oraz jak zacząć ją trenować, przeczytasz w książce Pod presją. Jak wytrzymałość psychiczna pozwala zwyciężać, napisaną przez piłkarza Jerzego Dudka oraz psychologa sportu Pawła Habrata.

Czytając książkę dowiesz się także:
- jaka jest specyfika piłki nożnej,
- co robić, kiedy kolejny mecz siedzisz na ławce rezerwowej,
- jak wykorzystywać stres na swoją korzyść,
- czym dla piłkarza Jerzego Dudka jest bycie profesjonalnym sportowcem,
- jak trener José Mourinho wspierał mentalnie piłkarzy,
- od czego zacząć, kiedy doznajesz kontuzji,
- jak budować atmosferę w zespole,
- co zrobić, kiedy w trakcie meczu popełnisz błąd i zaczynasz tracić pewność siebie,
- jakie jest 5 zasad mentalnych najlepszych sportowców,
- czym są cele zadaniowe i jak poprawnie stawiać je na treningi oraz mecze,
- jak skutecznie trenować pewność siebie,
- jakie rutyny przed meczem stosował Dudek,
- dlaczego ważne są osoby, którymi się otaczasz,
- jak budować pozytywne nastawienie oraz czerpać więcej radości z gry,
- oraz jak wykorzystać zarówno przegraną, jak i wygraną, aby była dodatkową motywacją.

Opinia o książce: Książka ma już ponad 12 lat, ale nadal swoimi treściami jest aktualna obecnie. Sięgnąłem po nią po raz drugi, chcąc wyciągnąć z niej inspiracje dla siebie oraz do pracy psychologicznej ze sportowcami. A inspiracji mentalnych w tej książce jest mnóstwo i przy tym podane są w bardzo przystępny sposób. Przy tym, ogromnym atutem książki jest to, że napisana została przez dwóch doświadczonych ekspertów: piłkarza Jerzego Dudka oraz psychologa sportu Pawła Habrata. Dzięki temu można spojrzeć na kwestie budowania odporności psychicznej równolegle z dwóch perspektyw: piłkarza, który stosował strategie mentalne na boisku, grając w takich klubach jak Liverpool czy Real Madryt oraz psychologa, na co dzień pracującego ze sportowcami. W mojej opinii jest to skarbnica praktycznych wskazówek dla każdego zawodnika niezależnie od uprawianej dyscypliny. Wiele wartościowych technik znajdą również trenerzy mentalni oraz psychologowie sportu. Dodatkowo superdopełnieniem treści merytorycznej są zawarte w książce wysokiej jakości zdjęcia, pokazując podczas meczów grę takich piłkarzy, jak m.in.: Cristiano Ronaldo Andrés Iniesta, Carles Puyol czy Giorgio Chiellini. Do tego także Jerzy Dudek dzieli się zdjęciami ze swojego prywatnego archiwum. W podobnym formacie, w 2023 roku, napisana została książka przez duet piłkarza oraz psychologa sportu pt. Łukasz Piszczek. Mentalność sportowca. Obie książki warte są przeczytania, aby się zainspirować, poszerzyć sportową świadomość, wyciągnąć dla siebie wnioski oraz jako sportowiec wdrożyć do swojej praktyki strategie stosowane w psychologii sportu.

Lekcja mentalna od Jerzego Dudka: Każdy piłkarz popełnia błędy. Każdy, bez wyjątku. Messi i Ronaldo też. Chodzi o to, żeby jeden błąd nie spowodował załamania pewności siebie. Łatwo jest panować na boisku, jeśli wszystko wychodzi. To proste. Znacznie trudniej jest znaleźć pewność siebie, kiedy mecz zaczęło się od jakiejś gafy. (…) Co wtedy trzeba zrobić? Czasami pomagało mi, jak krzyknąłem. Tak po prostu, ryknąłem sobie w stronę obrońców albo zupełnie do nikogo. Chciałem się tylko pobudzić. Innym razem wziąłem 10 głębokich wdechów. Nie ma zasady na to co komu pomoże, trzeba ją samemu znaleźć. Najważniejsze, żeby po prostym błędzie nie załamywać się. Jeśli straci się na chwilę pewność, trzeba spróbować szybko ją odzyskać.* Piłkarzy Jerzy Dudek pokazuje, że każdy zawodnik popełnia błędy. Jedni sportowcy, kiedy nie wykorzystają okazji, wówczas często tracą pewność siebie i odpuszczają. Zamiast być w grze, tu i teraz, w teraźniejszości, to analizują popełniony błąd, będąc w przeszłości. W ten sposób koncentracji uwagi zmniejsza się, negatywnie wpływając na ich sportowe wykonanie. Inni z kolei zawodnicy, kiedy popełnią błąd, dalej robią swoją, nie rezygnują, nie poddają się i po błędzie od razu stosują swoje sprawdzone sposoby, aby ponownie wrócić do rywalizacji. Jerzemu Dudkowi w trakcie meczów pomagało, że krzyknął do kolegów z drużyny, że skupił się na oddechu. Miał swoje techniki. Do nich dodam od siebie dla Ciebie sportowcu jeszcze jedną sprawdzoną technikę. Pamiętaj, że jeżeli podczas treningu czy meczu popełnisz błąd, to wówczas natychmiast uruchom pozytywny dialog wewnętrzny. To, co do siebie możesz wtedy mówić, to np.: Graj, następna piłka, rób swoje, dawaj, dalej. Wybierz z tej listy jedno, dwa hasła i powtarzaj je tak długo, aż ponownie wejdziesz w podwyższony poziom koncentracji uwagi, zapomnisz o popełnionym błędzie, Twoja pewność siebie zwiększy się, a Ty mentalnie będziesz gotów ponownie pokazać swoje sportowe umiejętności.

Autorzy: Jerzy Dudek, Paweł Habrat. Data wydania: 09/05/2012. Wydawnictwo: Sport & Profit.

* Przytoczone w artykule cytaty pochodzą z książki Pod presją. Jak wytrzymałość psychiczna pozwala zwyciężać.

** Blecharz, J., Psychologia we współczesnym sporcie – punkt wyjścia i możliwości rozwoju, „Przegląd Psychologiczny”, 49(4), 2006, str. 445-462.